Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw wprowadza do Kodeksu pracy możliwość kontroli trzeźwości pracowników i kontroli na obecność tzw. środków działających podobnie do alkoholu (np. narkotyków). Przepisy te weszły w życie w dniu 21 lutego 2023 roku.
Nowe regulacje dają pracodawcom możliwość przeprowadzania kontroli trzeźwości także w stosunku do osób: świadczących pracę na podstawie umów zlecenia, świadczących usługi na podstawie umów o dzieło oraz świadczących usługi na rzecz pracodawcy w ramach własnej działalności gospodarczej (tzw. B2B).
Wprowadzenie kontroli trzeźwości, określenie grupy pracowników objętych kontrolą trzeźwości i sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość jej przeprowadzania, ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu.
Ponadto, w aktach wewnątrzzakładowych powinny znaleźć się zasady przetwarzania danych osobowych związanych z kontrolą. W związku z zatrudnieniem pracownika objętego kontrolą trzeźwości pracodawca przekazuje temu pracownikowi przed dopuszczeniem go do pracy informacje, o których mowa powyżej, w postaci papierowej lub elektronicznej. O wprowadzeniu kontroli trzeźwości pracodawca - co do zasady - informuje pracowników w sposób u niego przyjęty nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania.
W jakich okolicznościach pracodawca jest natomiast uprawniony do jej wprowadzenia? Jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.
Badanie trzeźwości w stosunku do wszystkich pracowników jest w dalszym ciągu dopuszczalne w razie uzasadnionego podejrzenia pracodawcy, że pracownik stawił się do pracy pod wpływem alkoholu albo że spożywał alkohol w czasie pracy. W takiej sytuacji jednak powyższą czynność będzie mógł przeprowadzić organ powołany do ochrony porządku publicznego (policja) bądź osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe (lekarz).
(opracowali: adw. Beata Grygiel-Skrzypczak, apl. adw. Alan Dopieralski)